W ostatnim historycznym już wydaniu pisma Araby Magazine 2/2015 ukazały się moje własne subiektywne wspomnienie o Pani Izabelli Pawelec-Zawadzkiej, które odeszła od nas 27 marca 2015 roku. W tę smutną rocznicę chciałabym powrócić do fragmentu wspominającego tę absolutnie niezwykłą osobę. Napisałam wówczas:
Kiedy odchodzi człowiek ważny dla wielu innych trudno znaleźć właściwe słowa. Dla mnie była autorytetem, który ostatecznie ukształtował moje myślenie o hodowli koni arabskich jako części narodowego dziedzictwa. Zawsze elegancka, dystyngowana, kobieca. A jednak silna osobowość, wywierająca niezwykły wpływ na ludzi, z którymi współpracowała. W sobie tylko wiadomy sposób potrafiła wydobywać z ludzi ich dobre cechy i talenty oraz sprawiać, że angażowali się w rozmowę, pracę, przyjaźń. Potrafiła w sposób niezwykle naturalny dzielić się swoją ogromną wiedzą o koniach, ludziach, o historii i kulturze. Z prywatnych rozmów zapamiętałam wspaniałą kobietę z błyskiem w oczach i „ułańskiej” fantazji. Niezwykle inteligentną, zaangażowaną z poczuciem misji do spełnienia. Pokrewną duszę.
Kiedy jakaś osoba odchodzi to najczęściej z czasem zaciera się pamięć o niej. Czas płynie nieubłaganie, dziś mamy już w polskiej hodowli kolejne pokolenie, które o pani Izie jedynie słyszało albo nawet i nie. Należę do osób, które panią Izę zapamiętają na zawsze, ale nigdy nie przypuszczałam, że pamięć o tej niezwykłej osobie powróci do mnie w tak niezwykły sposób.
Otóż kiedy jesienią ubiegłego roku pisałam artykuł z okazji 40-lecia Stadniny Koni Białka uświadomiłam sobie, dlaczego pani Iza miała tak wielki sentyment do tego miejsca. To właśnie ona wspólnie z naczelnikiem Adamem Sosnowskim i Jerzym Budnym byli pomysłodawcami umieszczenia w Białce (1982r.) czwartej stadniny koni czystej krwi. Również przyjęty w Białce kierunek hodowli nastawiony na urodziwe konie użytkowe był pani Izie bardzo bliski. Pamiętam, jak cierpiała po roku 2004, kiedy Białka do której miała tak wielki sentyment, chyliła się ku upadkowi. Ze smutkiem wspominam jeden z jesiennych przeglądów w Białce, kiedy szeptem zapytałam panią Izę, czy to możliwe, aby w Białce nie było już ani jednej klaczy z rodziny Ukrainki i jak pani Iza również szeptem odpowiedziała, że to niestety prawda. Rozmawiałyśmy szeptem, bo ówczesna inspektor z ANR, nie lubiła takich tematów.
Rozmowy z panią Izą pozwoliły mi lepiej zrozumieć pewną specyficzną cechę hodowli państwowej jaką była swoista odrębność każdej ze stadnin, na co uwagę zwracał naczelnik Adam Sosnowski oraz dyrektorzy Andrzej Krzyształowicz i Ignacy Jaworowski. Dziś już nikt w stadninach państwowych na to nie zważa, hodowla straciła swój podstawowy cel i być może zmierza donikąd.
Kiedy jesienią ubiegłego roku obejmowałam kierownictwo stadniny w Białce, traktując ten fakt jako równie wielki zaszczyt co i wyzwanie, przywołałam w pamięci wszystkie rozmowy z panią Izą o hodowli, tradycji, o Białce, Michałowie i Janowie. Kiedy zostaję wieczorem w biurze, choćby po to, aby napisać to wspomnienie, nieodmiennie towarzyszy mi portret pani Izy, z ukochaną janowską Pianissimą, który wisi w białeckim gabinecie. Jeśli dodać do tego odkurzone zasoby białeckiej biblioteki, które zawierają unikalne wydania ksiąg stadnych, do tego oryginalnie sygnowane w latach 30. ubiegłego wieku przez pierwszego dyrektora Białki, Kaliksta Sosnowskiego. W takich momentach powraca optymizm, że jednak, parafrazując słowa dr Skorkowskiego, hodowla się odrodzi bo zginąć nie może tak ważna hodowla, która wydała Pesala i Perfinkę.
