W dniu 10 sierpnia 2017 roku portal www.polskatimes.pl opublikował wywiad z Izabelą Wierzchowską, sprawującą podówczas funkcję inspektora ANR. W wywiadzie tym padły słowa, które warto przypomnieć. Otóż jak mówiła Izabela Wierzchowska: „sprawujemy nadzór właścicielski nad stadninami, które pełnią funkcję banku genów. Stadnina koni w Janowie Podlaskim ma szczególne znaczenie, ponieważ konie tam hodowane wywodzą się wprost z wielkich magnackich hodowli. Dzięki dbałości o te cenne rodowody zachowujemy łączność historyczną z hodowlą sprzed ponad 200 lat. Potomstwo tych koni możemy uznać za dobro narodowe w takim samym stopniu jak dzieła sztuki. Dlatego tak ważnym jest, aby najcenniejsze konie pozostawały w zasobach Skarbu Państwa”.
Powyższy cytat dobitnie wskazuje, iż państwowa hodowla koni i prywatna hodowla koni to dwa odrębne byty, które wprawdzie mogą się uzupełniać, lecz nie są równorzędne. Nadrzędnym celem i misją państwowej hodowli koni jest, lub miała być, ochrona puli genowej poprzez zachowanie i przekazywanie następnym pokoleniom hodowców najcenniejszych, najstarszych polskich rodowodów. Dlaczego? Dla postępu hodowlanego. Z kolei wybory hodowlane hodowców prywatnych determinują jedynie ich własne upodobania i doraźne cele. Inaczej być nie może, skoro żadna prywatna hodowla koni arabskich nie ma szansy przetrwać dłużej niż jedno pokolenie. Prywatnego hodowcy nie wiąże żadna misja, wydaje swoje pieniądze jak chce. Ale to dzięki państwowym stadninom koni ów prywatny hodowca ma dostęp do najlepszego materiału genetycznego i hodowlanego. Jaki stąd wniosek? Banalny. Obowiązkiem urzędników państwowych jest dbałość o państwową hodowlę koni. Prywatny hodowca koni arabskich zadba o siebie sam. O jego interesy zadba również (a przynajmniej powinien) Polski Związek Hodowców Koni Arabskich. Kto konkretnie ma więc zadbać o interes państwowej hodowli koni arabskich? Kto w chwili obecnej identyfikuje się z wyżej nakreśloną misją i celami państwowej hodowli? Odpowiedź wydaje się prosta. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa sprawującym nadzór właścicielski nad PSK. Czy jest tak w istocie? Niestety nie. Trzeba to powiedzieć wprost: obecnie można odnieść wrażenie, iż niewielu działa jeszcze w interesie państwowej hodowli koni arabskich. Człowiek namaszczony przez władzę na guru państwowej hodowli koni otwarcie i bez żenady sprzyja hodowcom prywatnym kosztem hodowli państwowej, zaś znani i cenieni w środowisku orędownicy państwowej hodowli koni arabskich postanowili milczeć. Z jakim skutkiem? Janowskie klacze kryje więc na potęgę „czołowy wałach” OSB Haash, dzierżawy klaczy z państwowej hodowli dla zarodków stały się normą wspieraną przez pełnomocnika, zaś destrukcyjna polityka człowieka, określanego prześmiewczo w ministerialnych kuluarach jako „wiceminister”, w odniesieniu do koni wyścigowych polskiej hodowli to kwestia wymagająca odrębnej analizy.
Problemem pełnomocnika jest nie tylko fakt, iż nie rozumie i nie realizuje on zadań immanentnych dla państwowej hodowli koni. Ów urzędnik państwowy wysokiego szczebla naraża na szwank powagę swego urzędu, gdyż nie waży i nie ceni swoich słów wypowiadanych publicznie. Warto o tym pamiętać w kontekście zbliżającej się kolejnej aukcji Pride of Poland 2021, co zapewne lada chwila stanie się asumptem do licznych wystąpień, deklaracji i obietnic składanych przez pełnomocnika w świetle jupiterów. A jak to było rok temu? Minister rolnictwa wraz ze swoim pełnomocnikiem zachwycili wszystkich, deklarując milionową pulę na nagrody dla najlepszych koni biorących udział w 42 Narodowym Pokazie Koni Czystej Krwi Arabskiej w Janowie Podlaskim anno domini 2020.
Do listopada 2020 roku nikomu nie wypłacono tych nagród, uprzednio potwierdzonych papierowymi czekami wręczanymi przez ministra Ardanowskiego hodowcom zwycięskich koni. W tekście z 17 lutego 2021 roku spolegliwy blogger tak oto informował swoich czytelników: „Tomasz Chalimoniuk, zapytany przeze mnie, jak wygląda sprawa nagród na dziś, potwierdził, że KOWR wypłacił tylko 300 tys. zł. Na pytanie, dlaczego tylko tyle, padła odpowiedź, że tylko tyle KOWR zabezpieczył w preliminarzu wydatków na narodowy pokaz w rubryce „nagrody”. Ale na pytanie, dlaczego KOWR tylko tyle przeznaczył na nagrody, skoro minister Ardanowski publicznie zapowiedział, że da 1 mln zł., pełnomocnik nie potrafił odpowiedzieć”. Oto wersja dla spolegliwego.
W odpowiedzi na interpelację nr 20729 z dnia 10 marca 2021 roku, przedstawiciel resortu rolnictwa pisze tak; „łączna pula nagród dla najlepszych hodowców biorących udział w ww. pokazie wyniosła 985 tys. zł., z czego 453 tys. zł. zostało wypłacone hodowcom prywatnym. Przyczyną wypłacenia części nagród, wskazywaną przez organizatora tj. Polski Klub Wyścigów Konnych, było wycofanie lub znaczne ograniczenie zakładanego wsparcia finansowego przedsięwzięcia przez wiele firm oraz instytucji, wynikające z pandemii COVID-19. Oto wersja dla posłów.
Oficjalnym komunikatem z dnia 14 marca 2021 roku Zarząd PZHKA poinformował swoich członków jak następuje: „Wg oświadczenia PKWK mamy również informację, że nagrody wygrane przez konie podczas Pokazu Narodowego 2020 zostały wypłacone wszystkim właścicielom zgodnie z Regulaminem. Jest to efekt naszego oficjalnego postulatu z czerwca 2020 o przeznaczenie 1 mln zł na nagrody podczas Pokazu Narodowego. Został on zrealizowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi”. Oto wersja dla członków PZHKA.
Od „nie wiem” do „wszyscy dostali”. A jak było naprawdę?
Oto bardzo ciekawa odpowiedź, którą uzyskałam z KOWR pismem z dnia 6 kwietnia 2021 roku podpisanym przez Łukasza Bryłę, Dyrektora Biura Dyrektora Generalnego. Warto przeczytać, gdyż odpowiedź ta wskazuje jasno, kto potraktował po macoszemu stadniny państwowe. Cytuję, co odpowiedział KOWR na zadane przeze mnie pytania:
- Organizatorem Narodowego Pokazu Koni Pełnej Krwi Arabskiej w Janowie Podlaskim w 2020 roku był Polski Klub Wyścigów Konnych (PKWK). Organizator pismem z dnia 3 sierpnia 2020 r. zwrócił się do KOWR z prośbą o ufundowanie nagród w kwocie 300 000,00 zł wskazując kategorie konkursowe laureatów tj.:
- Gold Champion Klacze Starsze i Ogiery Starsze 2 x 45 000,00 zł = 90 000,00 zł,
- Gold Champion Klacze Młodsze i 1-roczne, Ogiery Młodsze i 1-roczne 4 x 40 000,00 zł. = 160 000,00 zł,
- Silver Medal Klacze Starsze i Ogiery Starsze 2 x 25 000,00 zł. = 50 000,00 zł.
- PKWK pismem z dnia 18 września 2021 r. zwrócił się do KOWR o zmianę kolejności wypłat nagród ufundowanych przez KOWR, tak aby w pierwszej kolejności otrzymali je hodowcy prywatni. Uwzględniając stanowisko organizatora, przelewy na łączną kwotę 300 000,00 zł. (kwota 282 100,00 przekazana bezpośrednio hodowcom prywatnym + kwota należnego podatku w wysokości 17 900,00 przekazana na rachunek bankowy Urzędu Skarbowego) zostały wykonane z datą waluty 5 listopada 2020 r.,
- Jak wskazano powyżej, KOWR zgodnie z zobowiązaniami ufundował nagrody na łączną kwotę 300 000,00 zł., tylko dla hodowców prywatnych. Jakkolwiek KOWR nie był organizatorem pokazu posiada wiedzę dotyczącą wypłaty przez PKWK nagród w kwocie 153 000,00 zł. hodowcom prywatnym. Z informacji posiadanych przez KOWR wynika, że Stadninom Państwowym, tj. SK Janów Podlaski, SK Michałów oraz SK Białka, nie zostały dotychczas wypłacone nagrody w kwocie 532 000,00 zł. KOWR nie będąc organizatorem pokazu, nie jest podmiotem właściwym do udzielenia odpowiedzi na pytanie 7. (czyli kiedy należy oczekiwać przekazania na rzecz PSK należnych im kwot).,
- Jak opisano powyżej, KOWR zgodnie z zobowiązaniami ufundował nagrody na łączną kwotę 300 000,00 zł, natomiast pozostałą kwotę wypłacił hodowcom prywatnym PKWK. A zatem wszyscy prywatni hodowcy, których konie nagrodzono podczas Narodowego Pokazu Koni Arabskich Czystej Krwi w Janowie Podlaskim w 2020 roku otrzymali nagrody w łącznej kwocie 453 000,00 zł. Jednocześnie wskazuję, że informacje na temat przyszłych działań i zamierzeń organu nie stanowią informacji publicznej i tym samym nie podlegają udostępnieniu w trybie przewidzianym ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. poz. 2176).”
Organizatorem Narodowego Pokazu Koni Arabskich Czystej Krwi Arabskiej w Janowie Podlaskim oraz towarzyszących tej imprezie aukcji Pride of Poland i Summer Sale 2021 po raz kolejny został Polski Klub Wyścigów Konnych. Zanim pełnomocnik wraz z ministrem Pudą uroczyście ogłoszą odliczanie do imprezy, chciałoby się uzyskać od pełnomocnika odpowiedzi na następujące pytania:
- dlaczego pełnomocnik zdecydował się na naruszenie regulaminu ubiegłorocznego Pokazu Narodowego poprzez decyzję o wypłacie przedmiotowych nagród w pierwszej kolejności hodowcom prywatnym,
- czy i kiedy stadniny państwowe otrzymają zaległe nagrody finansowe za Narodowy Pokaz 2020,
- jaka była lista sponsorów ubiegłorocznego Pokazu Narodowego oraz deklarowane przez nich kwoty wsparcia, które następnie zostały wycofane,
PKWK jako organizator Narodowego Pokazu Koni Arabskich Czystej Krwi oraz towarzyszących tej imprezie aukcji koni arabskich edycja 2020, wykazał się całkowitym brakiem transparentności w odniesieniu do sposobu pozyskania środków na organizację tej imprezy oraz ich rozliczenia. Organizację ubiegłorocznej imprezy cechowało również rażące kumoterstwo, biorące górę nad profesjonalizmem, czego najbardziej jaskrawym przejawem był dobór osób prowadzących Narodowy Czempionat 2020. Miejmy nadzieję, że w tym roku PKWK ustrzeże się tych błędów. Aby jednak oczyścić atmosferę przed kolejnym świętem konia arabskiego w Janowie Podlaskim, należy bezwzględnie wyjaśnić i rozwiązać nierozwiązaną dotąd kwestię nagród za rok ubiegły. Czy dalej ma być tak, że państwowi są od macochy? I czy dalej ma być tak, że pełnomocnikowi nie można wierzyć?