…nie zrobią z owsa ryżu!” brzmiało stare porzekadło, wydrwiwające tych, dla których Paryż stanowił niedościgły ideał, wzór dobrego smaku, mody i szyku. W dniach odbywania się Czempionatu Świata Koni Arabskich dla hodowców koni tej rasy, Paryż miał także ustanawiać ideał konia, do którego należało dążyć. W ten weekend zakiełkowała jednak wątpliwość – a może nie ma po co?

Stosunkowo niedawno, bo 13-14.11.br., miał miejsce Czempionat Europy w Weronie. Pojechała tam silna polska reprezentacja i osiągnęła imponujące wyniki. Szczególnie dobrze spisały się młode konie michałowskie i własności prywatnej – wygrywały klasy, zajmowały miejsca na „pudle”. W Czempionacie Klaczy Młodszych dwie klaczki michałowskie – El Esmera 2018 (złoto) i El Medida 2019 (brąz), rozdzielone przez wyhodowaną w GA Rancho Melarosę 2019 (srebro) zajęły całe podium, a w Czempionacie Ogierów Młodszych złoto i srebro zdobyły odpowiednio Vinci 2019 (Waldemar Bąk) i Ferrum 2019 (Michałów). Swoją klasę wygrała także michałowska Protekcja 2017.

Do Paryża wyjechała mniejsza grupa (13 szt., w tym 5 michałowskich, 2 janowskie i 6 prywatnych), ale uprzednio wysoko nagrodzone El Esmera, El Medida i Protekcja były tam także. Tylko że uprzednia czempionka, wiceczempionka i zwyciężczyni klasy zajęły w swoich grupach wiekowych odpowiednio: 7, 8 i 4 miejsca. Stosunkowo najlepiej wypadła dwuletnia klaczka hodowli Marka Rzepki z Klikowej Arabians, Laura KL gn. (Wadee Al Shaqab – Lili PS po Ekstern) – bardzo urodziwa, o kształtnej głowie, kilometrowej szyi (chyba jednej z najdłuższych na tym pokazie) i bardzo dobrze wypełnionej linii górnej. Zajęła ona trzecie miejsce w swojej klasie. Takie same lokaty w grupach wiekowych odpowiednio klaczy i ogierów starszych zajęły janowskie Euzona s.2011 (Om El Bellissimo – Euzetia po Etogram) i Erantis kaszt. 2017 (Ascot DD – Eugara po Om El Bellissimo).

Czyżby wszystkie były w gorszej formie? A może zawinił skład sędziowski? Po części tak, gdyż np. dociekliwi internauci wytropili, że z literą F sędziował Brazylijczyk Murillo Kammer, który klaczy tak typowej jak Protekcja, z olbrzymim okiem i nozdrzem, głębokim ganaszem i linią górną jak deska do prasowania, dał za „Typ” tylko 18,5 pkt. Przypomina to praktyki obserwowane w tymże Paryżu w 2014, kiedy polskiej klaczy Al Jazeera zaniżono ocenę za „Nogi” do 14 (czy 14,5?) pkt. Pewnym grupom interesów nie odpowiada bowiem, żeby polskie konie wygrywały czempionaty. Przestaje to dziwić, kiedy spojrzymy na tabelkę, w której zestawiłam zwycięzców każdej klasy wiekowej z uwzględnieniem ich przynależności do rodu męskiego i państwa, jakie reprezentują.

_{Tab.1. Zwycięskie konie w poszczególnych klasach wiekowych Czempionatu Świata 10-12.12.2021}

Klasa	Zwycięzca	Ród męski	Państwo
1 A	Perfecta Al Jassimya	Mirage	Qatar
1 B	D Beisan	Saklawi I	Dubaj
2 A	RDS Exquisite	Saklawi I	Arabia Saudyjska
2 B	Al Aryam Banafsaj	Mirage	UAE
3 A	Mozn Albidayer	Saklawi I	Qatar
3 B	Noft Al Nayfat	Saklawi I	Qatar
4 A	Lehon	Saklawi I	Qatar
4 B	D Sharar	Saklawi I	Dubaj
5 A	RDS Armani	Saklawi I	Qatar
5 B	D Mezyan	Saklawi I	Izrael
6 A	Harbi Al Adwan	Saklawi I	Kuwejt
6 B	ES Harir	Saklawi I	Arabia Saudyjska

Na samych imionach można sobie połamać język! A zważywszy, w jakich krajach te konie stacjonują, nasuwa się sugestia – czy ten czempionat nie powinien raczej nosić takiej nazwy, jak czerwcowy pokaz w Menton: „Czempionat Krajów Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu”? Byłoby to bardziej adekwatne, zwłaszcza że (za artykułem Hanny Sztuki „Menton 2021 – orzeł czy reszka?”) w obu pokazach wyróżniały się te same konie!

Przez wiele lat nasze araby wygrywały w Paryżu. Niektóre – jak Pianissima, Pinga, Kwestura, Emandoria, a teraz Equator – zdobywały nawet „Platynowy Czempionat Świata”. Equator gn. 2010 (QR Marc – Ekliptyka po Ekstern), hod. SK Michałów, zdobył już Czempionat Świata i Europy, a od tego roku występuje już w barwach Arabii Saudyjskiej i w tych barwach otrzymał nowy tytuł (zakupiony został na aukcji Pride of Poland 2021). Podczas dekoracji otaczał go tak gęsty tłum Saudyjczyków, że ledwo było go widać, ale pamiętajmy – koń może nawet wielokrotnie zmieniać właścicieli, lecz hodowca jest tylko jeden!

Poza tym miłym dla polskiego serca momentem więcej takich akcentów na tym pokazie nie było. Na pocieszenie zostały nam tytuły Top Ten, które otrzymały: Protekcja gn. 2017 (Ekstern – Pentra po Poganin), hod. i wł. SK Michałów, jedyna klacz „Pure Polish” w reprezentacji polskiej; Euzona s. 2011 (Om El Bellissimo – Euzetia po Etogram), hod. i wł. SK Janów Podlaski; El Bellissima kaszt. 2017 (Ascot DD – Ekliptyka po Ekstern), hod. i wł. SK Michałów, półsiostra Equatora. W Top Ten Klaczy Starszych znalazły się również, hodowli janowskiej, lecz w barwach obcych właścicieli, Alsa gn. 2013 (Kahil Al Shaqab – Alameda po Wachlarz), wł. Hanaya Arabian Stud i Anawera s. 2012 (Piaff – Altamira po Ekstern), „Pure Polish”, wł. Suweco Stud. Alsa w Weronie zdobyła brąz – tu znalazła się od razu za „pudłem”, mimo zjawiskowego ruchu.

W klaczach młodszych złota i brązowa medalistka z Werony w ogóle nie zaistniały, a do Top Ten „załapała się” jedynie delikatna Laura KL 2019 z Klikowej. Warto zauważyć ten występ i wspomnieć więcej o jej hodowcach i właścicielach. Marek Rzepka na południu Polski, w Woli Rzędzińskiej pod Tarnowem, nie tylko wybudował wspaniały obiekt rekreacyjno-hodowlany, ale również jest jednym z reaktywatorów, niegdyś państwowego SO Klikowa i Fundacji rozwijającej to miejsce. Mocno zaangażowany w działania kulturalno-artystyczne w swoim regionie, hodowca koni i gołębi pocztowych, kolekcjoner sztuki i jeden z fundatorów Pomnika Władysława Łokietki w Tarnowie. Pokładane przez niego od kilku lat starania i inwestycje, przynoszą efekty.

Co ciekawe, Wiceczempionką Klaczy Rocznych (i zwyciężczynią swojej klasy wiekowej) została kasztanka Perfecta Al Jassimya, córka ogiera Picasso Di Mar z rodu Mirage or.ar., który w nadchodzącym sezonie będzie krył w SK Janów Podlaski. Nie oznacza to bynajmniej, że pokrycie nim wszystkiego, co się rusza, da nam receptę na czempiona! Ale to pokaże czas.

W ogierach młodszych do Top Ten weszły dwa roczniaki hodowli i własności prywatnej – El Draco RA s. (Morion – El Medisa po Shanghai E.A.), hod. i wł. Regina Arabians i Nahil Al Khalediah gn. (Ghaith Al Zobair – Nawal Al Khalediah po Forteynas Magic), hod. i wł. Polska AKF, ten drugi w nowoczesnym typie, dobrze się ruszający, z piękną głową, pewnie zobaczymy go w kategorii juniorów w przyszłym sezonie.

W ogierach starszych, których startowało tylko 5, w Top Five znalazł się janowski Erantis kaszt. 2017 (Ascot DD – Eugara po Om El Bellissimo), ojciec stawki ślicznych, tegorocznych źrebiąt o rzeźbionych główkach. Całe podium zajęły mlecznosiwe ogiery z krajów arabskich, u których widać było, że najbardziej w ocenie liczyły się krótkie, szczupacze głowy i łabędzie szyje. Czempionem został E.S. Harir 2011 (AJ Dinar – TF Magnums Magic po Magnum Psyche) z Arabii Saudyjskiej, sporadycznie używany także przez polskich prywatnych hodowców, były plany sprowadzenia go do Janowa Podlaskiego w 2016 roku, niestety spełzły na niczym pod wpływem ataku medialnego i niekompetencji ludzi w agencji. Mnie jednak z tej „trójki na pudle” najbardziej podobał się srebrny medalista Shakar Pegasus, gdyż miał najbardziej horyzontalną linię górną, a „łowcy głów” często nie zauważają miękkich grzbietów u swoich faworytów.

Jak można podsumować ten występ? Na pewno nie warto rozdzierać szat i narzekać (w stylu komunikatów epidemicznych Ministerstwa Zdrowia), że „tak źle jeszcze nie było!” Owszem, było – np. w latach 2002, 2006, 2011 i 2016 polskie konie (i to tak utytułowane jak Fallada, Palmeta, Emmona czy El Dorada) musiały się zadowolić miejscem w Top Ten. Zmieniają się gusta i mody, sędziowie też są ludźmi i miewają swoje upodobania, a nie da się ukryć, że czasem także podlegają różnym naciskom. Światem pokazów rządzi pieniądz, a zwycięża nie tyle najlepszy, co najlepiej wypromowany.

Nie warto również zwiększać stopnia przekrzyżowania polskiego pogłowia modnymi ogierami. Bo „gonić króliczka” możemy w nieskończoność, a i tak go nie złapiemy – współczesny „króliczek” potrzebuje dużo większego wsadu finansowego, na który mogą sobie pozwolić państwa na poziomie Arabii Saudyjskiej czy Dubaju. Nic tym sposobem nie zyskamy, a stracić „po drodze” możemy naszą tożsamość i odrębność, która kiedyś umożliwiła zwycięski pochód polskich arabów przez światowe areny.

Tym, co możemy zrobić, jest natomiast wydzielenie ze stada podstawowego państwowych stadnin grupy klaczy o najlepiej wyrażonych cechach pokazowych i uczynić z nich „okręt flagowy”, czyli reprezentację naszej hodowli, kryjąc je topowymi ogierami z uwzględnieniem zasad doboru osobniczego. Resztę stada należy natomiast przeznaczyć pod ogiery z ginących, polskich rodów, aby zachować różnorodność genetyczną i odrębność, a co za tym idzie, wyjątkowość naszej hodowli. Trzeba także mieć zapewnione „odwody” i rezerwy materiału hodowlanego, aby było z czego wybrać i – nie wstydźmy się tego – „było czym handlować” (jak mawiały PRL-owskie ekspedientki przy pustych ladach i półkach), nie narażając się na zarzuty „wyprzedawania sreber rodowych”.

Możemy też zrobić jeszcze jedno – uruchomić „szkołę prezenterów”, aby zapewnić dopływ nowego narybku do tego specyficznego, wymagającego wysokich kwalifikacji i predyspozycji zawodu. I to szybko, dopóki żyją i są w pełni sił doświadczeni prezenterzy, bo nawet najlepszy, jeśli działa w pojedynkę lub najwyżej we dwóch, może kiedyś się zmęczyć lub być w gorszej formie. Tak samo należy starannie dobierać – i adekwatnie wynagradzać! – opiekunów koni, bo tak cennym materiałem nie mogą zajmować się ludzie przypadkowi.

W latach, kiedy kończyłam studia zootechniczne, praca w stadninie była dla wielu absolwentów szczytem marzeń, dla osiągnięcia którego nieraz szukano „dojść bocznych”. Obecnie kandydatów się poszukuje lub czasem obsadza „z łapanki”. Przyczyną takiego stanu rzeczy są nie tylko niewystarczające wynagrodzenia, lecz także atmosfera niepewności i braku stabilizacji. To też może przekładać się na słabsze wyniki; tak w hodowli, jak w rywalizacji na pokazach i torze wyścigowym!

---

Pełne wyniki:

https://www.arabianessence.tv/events/world-arabian-horse-championship-2021-paris/382/